สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ตั้งขึ้นพร้อมกับการจัดตั้งมหาวิทยาลัยฯ ในปี พ.ศ. 2536 เป็นหน่วยงานเทียบเท่า “สำนักวิชา” ในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี สถาบันวิจัยและพัฒนามีหน้าที่ดำเนินการและประสานงานวิจัยและพัฒนา ของมหาวิทยาลัยฯ รวมทั้งการวางแผน จัดหาและระดมเงินทุนวิจัยและอุปกรณ์เครื่องมือเพื่อการวิจัย ประสานงานและดำเนินการร่วมกับสถานวิจัย ซึ่งเป็นหน่วยงานระดับสาขาวิชาของสำนักวิชาต่างๆ เพื่อให้การวิจัยและการเรียนการสอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับบัณฑิตศึกษาดำเนินควบคู่กันไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ตลอดจนเป็นสื่อกลางในการประสานประโยชน์และความต้องการเกี่ยวกับการวิจัยและพัฒนาระหว่างหน่วยงานและบุคลากรของมหาวิทยาลัยกับองค์กรและหน่วยงานภายนอกด้วยนอกจากนั้นแล้ว สถาบันวิจัยและพัฒนายังทำหน้าที่ส่งเสริมสนับสนุนการทำงานวิจัยพัฒนาของคณาจารย์และนักวิจัยของมหาวิทยาลัย อาทิ การจัดให้มีทุนวิจัยจากกองทุน ของมหาวิทยาลัย การจัดระบบนักวิจัยพี่เลี้ยง เป็นต้น การดำเนินการของสถาบันวิจัยและพัฒนามุ่งผลสำเร็จที่สอดคล้องกับปณิธาน วิสัยทัศน์และภารกิจของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี